Aarde

De Aarde is de derde planeet vanaf de zon en de vijfde grootste:

	omloopbaan:	149.600.000 km (1 AE) tot de Zon
	diameter: 	12.756,3 km
	massa:    	5,976e24 kg

De Aarde is de enige planeet wiens Nederlandse naam niet afgeleid is van de Grieks/Romeinse mythologie. De naam aarde komt uit het Oud-Germaans. Er zijn uiteraard honderden andere namen voor de aarde in andere talen.

Het was wachten tot Copernicus (de vijftiende eeuw) vooraleer men tot de vastelling kawam dat de Aarde net als andere hemellichamen een planeet is.

De aarde kan uiteraard bestudeerd worden zonder de hulp van een ruimtetuig. Nochtans was het wachten tot in de twintigste eeuw om met behulp van satellieten het oppervlak volledig in kaart te brengen. Beelden van de planeet genomen vanuit de ruimte zijn enorm belangrijk om bv. het weer te voorspellen en kunnen van grote hulp zijn voor het volgen en voorspellen van orkanen. Bovendien zij zijn ze ook heel prachtig.

De aarde is verdeeld in verscheidene lagen met verschillende chemische en seismologische kenmerken (diepte in km):

     0-  40  Korst
    10- 400  Boven mantel
   400- 650  Overgangszone
   650-2700  Onder mantel
  2700-2890  D'' laag (wordt soms ingedeeld bij de onderste mantel)
  2890-5150  Buiten kern
  5150-6378  Binnen kern       

De korst is het dunst onder de Oceanen en het dikst onder de continenten. De binnenste kern en de korst bestaat uit vaste materie; de buitenkern en de mantellagen zijn vloeibaar.

De kern bestaat bijna volledig uit ijzer (of nikkel/ijzer). Temperaturen in het centrum van de kern kunnen oplopen tot 7500 C, heter dan het oppervlak van de Zon. De ondermantel bestaat waarschijnlijk voornamelijk uit silicium, magnesium en zuurstof, in minder mate is er ook ijzer, calcium en aluminium. De bovenmantel bestaat voornamelijk uit ijzer- en magnesium silicaten en ook uit calcium en aluminium. Het meeste van het inwendige weten wij dank zij seismologische technieken; buiten een gedeelte van de bovenmantel dat het aardoppervlak bereikt als lava van vulkanen kunnen wij niets van het inwendige rechtstreeks onderzoeken. De korst bestaat voornamelijk uit kwarts. Als we de aarde globaal bekijken is haar chemische samenstelling (basis is de massa) als volgt :

	34,6%  IJzer
	29,5%  Zuurstof
	15,2%  Silicium
	12,7%  Magnesium
	2,4%   Nikkel
	1,9%   Sulfide
	0,05%  Titaan

De aarde heeft de grootste dichtheid van alle grote objecten in ons zonnestelsel.

De andere aardse planeten hebben een vergelijkbare structuur en samenstelling. Alhoewel er ook verschillen zijn : de Maan heeft een heel smalle kern; Mercurius heeft een heel grote kern (relatief t.o.v. de diameter); de mantels van Mars en de Maan zijn dikker; de Maan en Mercurius hebben waarschijnlijk dezelfde chemische korst; de aarde is waarschijnlijk het enige lichaam met een verschillende binnen- en buitenkern. Hou er wel rekening mee dat onze kennis van de binnenzijde van planeten bijna volledig theoretisch is, zelfs van de binnenkant van onze eigen aarde weten wij bitter weinig.

In tegenstelling tot de andere aardse planeten, is de korst van de aarde verdeeld in verschillende vaste platen die los van elkaar drijven op de top van de hete mantel. Dit fenomeen is gekend als platentektoniek, het wordt ook wel continentendrift genoemd. Eigelijk doen er zich twee processen voor : het uit elkaar drijven en het in elkaar schuiven. Wanneer twee platen van elkaar wegdrijven ontstaat er een nieuw korst door het opwellende magma. Wanneer twee platen naar elkaar toe drijven en de één onder de andere doorschuift wordt ze vernietigd in de mantel. Soms is er een dwarse beweging waardoor platen elkaar raken (bv. de Sint Andreas Breuk in Californië) of voegen continentale platen zich samen (vb. Indië/Eurazië). Er zijn (op dit ogenblik) acht grote platen:

• Noord-Amerika Plaat : Noord-Amerika, westen van de Noord-Atlantische Oceaan en Groenland
• Zuid-Amerika Plaat : Zuid-Amerika en westen van de Zuid-Atlantische Oceaan
• Antartica Plaat : Antartica en de "Zuidelijke Oceaan"
• Europese Plaat : oosten van de Noord-Atlantische oceaan, Europa en Azië uitgezonderd Indië
• Afrikaanse Plaat : Afrika, oosten van de Zuid-Atlantische Oceaan en het westen van de Indische Oceaan
• Indisch-Australische Plaat : Indië, Australië, Nieuw Zeeland en het grootste gedeelte van de Indische Oceaan
• Nazca Plaat : oosten van de Stille Oceaan en Zuid-Amerika
• Pacifi Plaat : grootste gedeelte van de Stille Oceaan (en de zuidelijke kust van Californië)
• Er zijn ook meer dan twintig kleinere platen zoals de Arabische en de Filipijnse Platen.

Het oppervlak van de aarde is nog heel jong. In een relatief korte (naar astronomische maatstaven) periode van 500.000.000 jaar hebben erosie en tektonische processen het grootste deel van het aardoppervlak gewijzigd en daardoor bijna elk spoor van de vroegere geologische geschiedenis (zoals inslagkraters) vernietigd. De vroegere geschiedenis van het aardoppervlak is dus weggevaagd. De aarde is 4,5 to 4,6 miljard jaar oud, maar de oudste gekende stenen zijn minder dan 4 miljard jaar oud; stenen ouder dan 3 miljard jaar komen zelden voor. De oudste fossielen van levende organismen zijn minder dan 3.9 miljard jaar oud. Er is geen enkel geologisch overblijfsel van de periode tijdens de welke leven ontstaan is.

De aarde heeft een magnetisch veld dat het gevolg is van elektrische stroming in de kern.

	Afstand  Straal    Massa
	Satelliet  (000 km)   (km)     (kg)
	---------  --------  ------  -------
	Maan       384         1738  7,35e22